Last Updated on March 1, 2021 by
આજથી ઘણાં વર્ષ પહેલા તમે કોઈને મશરૂમ વિશે પૂછો તો બહું ઓછા લોકોને ખબર હોતી. પરંતુ આજે મશરૂમ ભારતના દરેક ઘરમાં ખવાય છે. જો વાત તેની ખેતીની કરવામાં આવે તો તે પણ પોતાનામાં એક ખૂબી છે. 1992માં પંજાબના સંજીવ સિંહ એકમાત્ર એવા ખેડૂત હતા જેમણે મશરૂમની ખેતીની કરી હતી. શરૂઆતની મુશ્કેલીઓ પછી આજે તેઓ આ ખેતીથી લગભગ 1.25 કરોડ રૂપિયા વાર્ષિક કમાણી કરી રહ્યા છે. સંજીવ કહે છે કે તેમને જ્યારે મશરૂમની ખેતી વિશે પહેલીવાર ખબર પડી ત્યારે તે માત્ર 25 વર્ષના હતાં.
સંજીવ સિંહે એક ઓરડો બનાવી મેટલ રેક પર ખેતી શરૂ કરી
તેમને આ અંગે દૂરદર્શન પર આવતા કૃષિ કાર્યક્રમમાંથી ખબર પડી. આ પ્રકારની નવી ખેતીમાં તેણે હાથ અજમાવવાનું વિચાર્યું. તેને ઉગાડવા માટે વધારે જગ્યાની જરૂર હોતી નથી. આજના સમયમાં વર્ટિકલ ફાર્મિંગ દ્વારા ઓછી જગ્યા સાથે વધુને વધુ ખેતી કરી શકાય છે. મશરૂમની ખેતી માટે માટી જરૂરી નથી. તેમાં ખાતર નાખવું પડશે. તેનો અર્થ એ છે કે ઓર્ગેનિક ખાતર. જે સમયે સંજીવે શરૂઆત કરી, તે સમયે આટલી ટેક્નોલોજીનો વિકાસ થયો ન હતો. તેથી પહેલા તેણે એક ઓરડો બનાવ્યો અને મેટલ રેક પર ખેતી શરૂ કરી. પરંતુ, તે પહેલા પણ તેમણે પંજાબની કૃષિ યુનિવર્સિટીમાં 1 વર્ષનો અભ્યાસક્રમ કર્યો હતો.
ઉપરાંત, આ સમયે મશરૂમની ખેતી વિશેની તમામ માહિતી એકઠી કરી હતી. વધારે માહિતીના અભાવને લીધે, સંજીવને ભૂલથી શીખવું પડ્યું. બીજી સમસ્યા એ હતી કે તેના બીજ દિલ્હીથી મંગાવવા પડતા હતાં. 8 વર્ષ સુધી પ્રયોગ અને નિષ્ફળ થયા પછી સંજીવને સફળતા મળી. 2001ની આસપાસ તેને ધીમે ધીમે સફળતા મળી. આ પછી 2008માં તેણે પોતાની પ્રયોગશાળા ખોલી અને તેના બીજ વેચવાનું શરૂ કર્યું. કેટલાક સમયમાં તેણે મશરૂમની ખેતી અને 2 એકર વિસ્તારમાં તેના બીજ ઉગાડવાનું શરૂ કર્યું. ધીરે ધીરે તેમના બીજ અને મશરૂમ્સ હિમાચલ, હરિયાણા અને જમ્મુ સુધી પહોંચવા લાગ્યા.
સંજીવને 2015માં પંજાબ સરકારે નવી રીતની ખેતી માટે એવોર્ડથી સન્માનિત કર્યા હતાં
હવે કામ એટલું વધી ગયું છે કે તેઓ એક દિવસમાં 7 ક્વિન્ટલ મશરૂમ પેદા કરવાનું કામ કરે છે. તેની વાર્ષિક આવક દોઢ કરોડની નજીક છે. આ ખેતી સાથે તેમને ફાયદો થયો કે આજે તેને 7 ક્વિન્ટલ માટે માત્ર 2 એકર જમીનની જરૂર પડે છે, જ્યારે પરંપરાગત ખેતીમાં તેને લગભગ 20 એકર જમીનની જરૂર પડશે. સંજીવને 2015માં પંજાબ સરકારે નવી રીતની ખેતી માટે એવોર્ડથી સન્માનિત કર્યા. પંજાબમાં તેમને મશરૂમ કિંગ નામથી ઓળખવામાં આવે છે.
READ ALSO :
- Dev post create for auto notification 35
- Dev post create for auto notification 34
- Dev post create for auto notification 33
- Dev post create for auto notification 32
- Dev post create for auto notification 31
