Last Updated on February 27, 2021 by
દુધ આપડા શરીરની અંદર ઘણા પોષક તત્વોની કમીને પુરી કરે છે. હાડકાથી લઇ દાંતો સુધી અને શરીર વિકાસ માટે એક મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. પરંતુ ક્યાં પ્રકારનું દૂધ વધુ ફાયદાકારક છે એ જાણવું ખુબ જરૂરી છે. ભારતીય બજારમાં ત્રણ પ્રકારના દૂધ મળે છે. ડેરી દૂધ જે સીધું પશુઓનું દૂધ જે ઘરે પહોંચે છે, એને લોકો વધુ ફાયદાકારક માને છે. બીજું છે પ્લાસ્ટિક પેકેટમા મળતું દૂધ જે સરળતાથી આજુબાજુની દુકાનમાં મળી જાય છે. ત્રીજું હોય છે ટેટ્રા પેકમાં આવતું દૂધ. આ દૂધને બનાવવા વાળા નિર્માતા સૌથી વધુ સુરક્ષિત અને ફાયદાકારક માને છે. તો જાણીએ કયું દૂધ સૌથી વધુ સારું છે.
કાચું દૂધ( Raw Milk)
આ દૂધનો ઉપયોગ ભારતના ગ્રામીણ વિસ્તારમાં સૌથી વધુ કરવામાં આવે છે. આ દૂધને લોકલ ડેરી પર પશુઓથી પ્રાપ્ત કરવામાં આવે છે. ત્યાર પછી આ દુધ ઘરોમાં જાય છે. કાચા દૂધના બે પ્રકાર હોય છે એક ઓર્ગેનિક અને ઈનઓર્ગેનિક
ઓર્ગેનિક કાચું દૂધ
ઓર્ગેનિક દૂધને સૌથી શુદ્ધ દૂધ પણ કહી શકે છે. એવું એટલા માટે કારણ કે આ દૂધમાં કોઈ પ્રકારની ભેળસેળ નહિ થાય. સામાન્ય રીતે ડેરીના માલિક પશુઓથી વધુ દૂધ પ્રાપ્ત કરવા તેમને ઇન્જેકસન આપે છે. પરંતુ ઓર્ગેનિક દૂધમાં આ પ્રકારની ભેળસેળ હોતી નથી.
ઈનઓર્ગેનિક દૂધ
આ દૂધને સેહત માટે ફાયદાકારક નથી માનવામાં આવતું, કારણ કે આ ડેરીના માલિક સામાન્ય રીતે પશુઓ પાસે દૂધ પ્રાપ્ત કરવા માટે માત્ર ઇન્જેકસન જ નથી આપતા. પરંતુ ચારો પણ ભેળસેળ વાળો હોય છે. એ ઉપરાંત ઘણી ડેરીના મલિક ચારાનો ખર્ચ બચાવવા માટે પશુઓને ખુલ્લામાં છોડી દે છે, ત્યાર પછી પશુ કચરો પણ ખાઈ લે છે. એનાથી દૂધ પ્રદુષિત થાય છે. એને ઈનઓર્ગેનિક દૂધ કહેવામાં આવે છે.
શા માટે છે કાચું દૂધ ખતરનાક
કાચા દૂધનું ઉત્પાદન સામાન્ય રીતે ગ્રામ્ય વિસ્તારથી શહેરી વિસ્તાર સુધી પહોંચે છે. આ દરમિયાન કેટલીક વસ્તુ છે જે આ સવાલોના ઘેરામાં આવે છે. જેવા કે પશુઓનું દૂધ કાઢતા સમયે સાફ સફાઈનું ધ્યાન રાખવામાં આવે છે, પશુઓને કોઈ મેડીસીન કે ઇન્જેકસન નથી આપ્યું ને, ઘરો સુધી પહોંચાડતા વાસણ યોગ્ય રીતે સાફ છે. જો કે એવું પણ નથી કાચા દૂધમાં પોષક તત્વ હોતા નથી. પરંતુ ઘણું વસ્તુઓને લઇ એની ગુણવત્તા પર સવાલ ઉભા થયા છે અને આ નુકસાન કારક પણ હોઈ શકે છે.
પેકેટ વાળું દૂધ
આ પાશ્ચુરીકૃત અને હોમોજિનાઇઝ દૂધ છે. એટલે આ દૂધને તૈયાર કરવા માટે ગરમ કરવામાં આવે છે અને તાત્કાલિક ઠંડુ પાડી દેવામાં આવે છે જેથી એની અંદરથી બેક્ટેરિયા એન અશુદ્ધીકરણ પુરી રીતે નીકળી જાય. આ ત્રણ પ્રકારના હોય છે. ટોન્ડ, ડબલ ટોન્ડ અને ફૂલ ક્રીમ દૂધ.
ટ્રેને દૂધમાં ફરક
ફૂલ ક્રીમ દૂધને પકાવવામાં આવતું નથી, પરંતુ આ દૂધ પણ પાશ્ચુરીકૃત અને હોમોજિનાઇઝ હોય છે. એ ઉપરાંત ટોન્ડ દૂધ અને ડબલ ટોન્ડ દૂધ ફૂલ ક્રીમ દૂધથી પાતળું હોય છે. આ ત્રણ પ્રકારના દૂધમાં પોષક તત્વ અલગ અલગ માત્રા હોય છે. આ શહેરો અને ગ્રામીણ વિસ્તારમાં પણ સરળતાથી મળે છે.
ટેટ્રા પેક દૂધ
ટેટ્રા પેક દૂધને સૌથી વધુ સુરક્ષિત અને પૌષ્ટિક માનવામાં આવે છે. આ દૂધ કાં તો અલ્ટ્રા ઉચ્ચ તાપમાને ગરમ કરવામાં આવે છે, અથવા તે ટૂંકા સમય માટે ઉંચા તાપમાને રાખવામાં આવે છે. તે ફક્ત થોડી સેકંડ માટે ગરમ થાય છે અને પછી તરત જ ઠંડુ થાય છે. આ પ્રક્રિયામાં, આરોગ્યને નુકસાન પહોંચાડતા સુક્ષ્મસજીવો નાશ પામે છે. આ દૂધ ટેટ્રા પેકમાં ભરેલું છે.
સિક્સ સ્તરો ટેટ્રા પેક
ટેટ્રા પેક 6 સ્તરોનું છે. એટલે કે, સુરક્ષિત દૂધ રાખવા માટે આ દૂધ 6 સ્તરોમાં ભરેલું છે. આ દૂધ કાચા દૂધ અને પેકેટ દૂધ કરતા વધુ લાંબું રહે છે.
આ વસ્તુઓ જાણીને દૂધની પસંદગી કરો
તમે ટેટ્રા પેકની તરફેણમાં મોટાભાગના સંશોધન અને આંકડા જોશો. કારણ કે તેને પેક કરવાની અને તેને સુરક્ષિત રાખવાની પદ્ધતિ શ્રેષ્ઠ છે. પરંતુ આનો અર્થ એ નથી કે અન્ય દૂધ ફાયદાકારક નથી.
જ્યારે કાચા દૂધ વિશે ઘણા પ્રશ્નો છે, ત્યાં કોઈ સચોટ જવાબ નથી. આને કારણે, ફક્ત કાચા દૂધની શુદ્ધતા પર જ નહીં, પણ તેની ગુણવત્તા પર પણ આધાર રાખવો મુશ્કેલ છે.
આ સિવાય જો તમે પેકેટના દૂધની વાત કરો, તો ત્યાં કેટલાક સંશોધન થયા છે જે સૂચવે છે કે તે હાનિકારક હોઈ શકે છે. ખરેખર, પ્લાસ્ટિકનું પેકેટ જેમાં દૂધ રાખવામાં આવે છે, આ પ્લાસ્ટિકમાં બીપીએ (કેમિકલ બિસ્ફેનોલ એ) હોય છે, જે નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. સંશોધન સૂચવે છે કે જ્યારે પણ આ પ્લાસ્ટિક સૂર્યની કિરણો સાથે સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે તેમાં દૂધમાં બીપીએ હોઈ શકે છે.
કયું દૂધ સૌથી સારું છે
જો તમે તમારા સ્વાસ્થ્ય અને તમારા પરિવારના સ્વાસ્થ્યને સાચા અર્થમાં કોઈ રમત રમવા માંગતા નથી, તો ટેટ્રા પેક દૂધ તમારા માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ હશે. આનાં ઘણાં કારણો છે, તેમાંથી એક તે છે કે જે રીતે તૈયાર થાય છે. આ સિવાય કોઈ પણ પ્રકારની ભેળસેળ થતી નથી. તે આરોગ્યપ્રદ અને લાંબા ગાળાના ઉપયોગ માટે સલામત છે.
Read Also
- Dev post create for auto notification 35
- Dev post create for auto notification 34
- Dev post create for auto notification 33
- Dev post create for auto notification 32
- Dev post create for auto notification 31